Filantropi Islam: Instrumen Wakaf Menurut Perspektif Ṣaḥīḥ al-Bukhārī

Islamic Philanthropy: The Instrument of Waqf According to the Perspective of Ṣahīh al-Bukhārī

Authors

  • Sharifah Nurulhuda S Ab Latif Jabatan Syariah, Fakulti Pengajian Islam dan Sains Sosial, Universiti Sultan Azlan Shah, Bukit Chandan, 33000 Bandar Diraja Kuala Kangsar, Perak, Malaysia
  • Saadiah Mohd Jabatan Syariah, Fakulti Pengajian Islam dan Sains Sosial, Universiti Sultan Azlan Shah, Bukit Chandan, 33000 Bandar Diraja Kuala Kangsar, Perak, Malaysia
  • Sakinah Abdul Mokti Jabatan Usuludin, Fakulti Pengajian Islam dan Sains Sosial, Universiti Sultan Azlan Shah, Bukit Chandan, 33000 Bandar Diraja Kuala Kangsar, Perak, Malaysia
  • Siti Fazidatul Zahariah Mat Saleh Jabatan Usuludin, Fakulti Pengajian Islam dan Sains Sosial, Universiti Sultan Azlan Shah, Bukit Chandan, 33000 Bandar Diraja Kuala Kangsar, Perak, Malaysia
  • Aida Hartini Nan Jabatan Usuludin, Fakulti Pengajian Islam dan Sains Sosial, Universiti Sultan Azlan Shah, Bukit Chandan, 33000 Bandar Diraja Kuala Kangsar, Perak, Malaysia

DOI:

https://doi.org/10.7187/GJAT122024-15

Keywords:

Philanthropy, Mawḍū’iy Hadith, Thematic, Waqf, Ṣahīh al-Bukhārī

Abstract

Waqf is regarded as a sustained act of charity, referred to as Islamic philanthropy, with the potential for spiritual and economic benefits for society. Even though waqf is not specifically mentioned in the Quran or the Sunnah in a conclusive (qaṭi’e) way, there are several hadiths indicating that Prophet Muhammad (PBUH) encouraged his companions to dedicate their most beloved possessions for the sake of Allah SWT or for the benefit of humanity. Scholars have interpreted these hadiths as the basis for waqf, drawing from the understanding and implications of ṣadaqah jāriyah, which is understood as waqf. Therefore, this study aims to examine the waqf instrument as a form of Islamic philanthropy from the perspective of the Sunnah as found in Ṣahīh al-Bukhārī. The research methodology is qualitative, utilizing various classical texts (kitab turāth), contemporary fiqh sources, journals, and data analyzed using an interpretative technique approach. The findings reveal that a thematic analysis of hadiths from Ṣahīh al-Bukhārī demonstrates encouragement for waqf, resulting in a framework for waqf as an instrument of philanthropy in Islam. This framework encompasses the concept of waqf, its conditions, various types of waqf, and the methods for managing waqf assets.

 

References

Ab Rahman, A. (2009). Peranan wakaf dalam pembangunan ekonomi umat Islam dan aplikasinya di Malaysia. Jurnal Syariah, 17(1): 13-152 (In Malay).

Abd al-Karim Zaydan. (1986). Al-madkhal li al-dirāsah al-shari’ah al-Islāmiyyah. (Beirut: Maktabah al-Quds) (In Arabic).

Abdullah, B., & Bahari, Z. (2019). Mawqūf ‘alayh di Malaysia: Isu dan cabaran. Journal of Islamic, Social, Economics and Development (JISED), 4(26): 56-65 (In Malay).

Al-Baydawi, A. (1997). Anwār al-tanzīl wa asrār al-ta’wīl. (Vol. 2). Dār Iḥya (In Arabic).

Al-Kasani, Abu Bakr Ibn Mas’u (1986). Ba dāie’ al-sonā’ie fī tartīb as-syara’ī. Beirut, Dār al-Kutub al-‘Ilmiyyah , j. 6 (In Arabic).

Al-Nawawi, Y .(1972). Al-minhāj syarh sahīh muslim. (Vol. 7). Al-Maṭba’ah al-Misriyyah al-Azhar (In Arabic).

Al-Nawawi, Y. (t.t). Al-majmū’. (Vol. 16). Dār Iḥya’ al-Turāth al-‘Arab (In Arabic).

Al-Raml. S.M. (1993). Nihāyah al-muhtāj ila syarḥ al-minhāj. Maktabah wa Matba`ah Musṭafa al-Bābi al-Ḥalabī wa Awlādih (In Arabic).

Al-Siba’ie, M. (1985). Al-sunnah wa makānatuha fi al-tasyrī’ al-Islāmī. c.4. Al-Maktab al-Islamī (In Arabic).

Al-Syarbini, M. (1958). Mughnī al-muhtāj. (Vol. 2). Musṭafa al-Bābi al-Ḥalabī (In Arabic).

Al-Zuhaili, W. (1985). Al-fiqh al-Islām wa adillatuh. (Vol. 4). Dār al-Fikr (In Arabic).

Al-Zuhaili, W. (1997). Al-tafsār al-munīr fī al-‘aqīdah wa al-syarī’ah wa al-manhaj. Dār al-Fikr al-Mu’āṣir (In Arabic).

Asni, F. A. H. M., & Sulong, J. (2017). Wakaf tunai dan aplikasinya dalam undang-undang di negara ASEAN: Cash waqf and its application in ASEAN countries’ laws. Jurnal Syariah, 25(2): 217-246.

Don, Mohd Ali Muhammad. (2019). Teori wakaf, kepelbagaian dan contoh amalan di Malaysia. MALIM: Jurnal Pengajian Umum Asia Tenggara, 20: 24-39. http://ejournals.ukm.my/malim/issue/view/1217 (In Malay).

Fahria, F., & Mallarangan, H. (2022). Studi hadits tentang wakaf Uang. Prosiding Kajian Islam dan Integrasi Ilmu di Era Society (KIIIES) 5.0, 1(1): 362-367 (In Malay).

Fauzan, S. (2011). Minḥah al-‘allām fī syarh bulūgh al-marām. (Vol. 2). Dār Ibn al- Jawzi (In Arabic).

Futaqi, S., & Machali, I. (2018). Pembiayaan pendidikan berbasis filantropi Islam: Strategi rumah pintar BAZNAS Piyungan Yogyakarta. MANAGERIA: Jurnal Manajemen Pendidikan Islam, 3(2): 231-256 (In Malay).

Hamid Musa, H.K. (2023). Risalah fiqh korban: Menurut pandangan mazhab al-Shafi’i)(Terj). Jabatan Mufti Negeri Selangor (In Malay).

Ibn Abidin, M.A. (1994). Rad al-mukhtār ‘ala al-durr al-mukhtār. (Vol. 6). Dār al-Kutub al-`Ilmiyyah (In Arabic).

Ibn Hajar, Ahmad. (2001). Fatḥ al-bārī bi syarh sahīh al-bukhārī. Maktabah Misr (In Arabic).

Ibn Kathir, I. (2016). Tafsir Ibnu Kathir. (Vol. 6). Insan Kamil Surakarta (In Malay).

Ibn Qudamah, A.A. (1997). Al-mughnī. (Vol. 8). Dār ‘Alam al-Kutub (In Arabic).

Ibn Salih, U. (2004). Al-madkhal ila dirāsāt al-fiqh al-Islām. Markaz al-Buhūth wa al-Dirāsāt (In Arabic).

Ismail, C. Z., Jusoh, W. N. H. W., Awang, A., Bakar, R. A., & Noor, N. A. M. (2019). Penyewaan (ijārāt al-waqf) tanah wakaf menurut fuqaha dan praktis Majlis Agama Islam Dan Adat Melayu Terengganu (MAIDAM). Online Journal of Research in Islamic Studies, 6: 37-54 (In Malay).

Kamarul Azmi, J. (2012). Metodologi pengumpulan data dalam penyelidikan kualitatitif. Kursus Penyelidikan Kualitatif Siri 1(2012): 28-29 (In Malay). Majlis Akademi Fiqh Islam Antarabangsa dalam mesyuaratnya yang ke-15 pada 2004 di Muscat, Oman.

Mohd Soffian Lee, U. H., Abdul Aziz, A. R. and Md. Isa, A. (2020). Kefahaman dan tingkah laku masyarakat terhadap amalan filantropi Islam semasa pandemik COVID-19. Malaysian Journal of Social Sciences and Humanities (MJSSH), 5(12): 1 – 15. https://doi.org/10.47405/mjssh.v5i12.591 (In Malay).

Muhdlor, N.K. (2022). Islamic philanthropy (zakat and waqf) as a form of economic crisis management. Budapest International Research and Critics Institute-Journal (BIRCI-Journal), 5(3): 19630-19635.

Othman, R. (2017). Konsep filantropi dalam sudut pandang Islam. Dibentangkan di Seminar Filantropi Derma-Bakti Islam: Pendekatan Korporat Dalam Konsep Wakaf. Kuala Lumpur: Institut Kefahaman Islam Malaysia (In Malay).

Puad, N. A. M., Rafdi, N. J., & Shahar, W. S. (2014, May). Issues and challenges of waqf instrument: A case study in MAIS. In E-proceedings of the Conference on Management and Muamalah (CoMM 2014) (pp. 26-27).

Saripudin, U. (2016). Filantropi Islam dan pemberdayaan ekonomi. Jurnal Bisnis dan Manajemen Islam. 4(2): 165-185 (In Malay).

Usman, N. (2015). Studi hadis-hadis wakaf dalam kitab Sahih al-Bukhari dan Fath al-Bari. Cakrawala: Jurnal Studi Islam, 10(2): 175-193 (In Malay).

Wan Mohd Yusof, W. C., Engku Muhammad Tajuddin, E. A., Syed Mohd Azmi, S. A. R., & Abdullah Alqari, M. Z. (2018). Filantropi: satu sorotan dari sudut hukum taklifi. Asian People Journal (APJ), 1(1): 12-27 (In Malay).

Yaakob, M. A. Z., Saidin, N., Yusuf, M. F. M., Khalid, M. M., Bhari, A., Abdullah, M. Y., & Suliaman, I. (2022). An analysis of waqf hadīths in Ṣahīh al-Bukhārī per fiqh al-Bukhari perspective. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 12(11): 1407-1414. http://dx.doi.org/10.6007/IJARBSS/v12-i11/15416.

Yaakob, M. A. Z., Suliaman, I., Bhari, A., Khalid, M. M., Mat Rani, M. A., & Mohamed Yusof, M. F. (2019). Hadis wakaf infrastruktur berkaitan masjid dalam al-Kutub al-Sittah: Satu analisis (Prophetic traditions on waqf of mosque infrastructure in al-Kutub al-Sittah: An analysis). UMRAN-Journal of Islamic and Civilizational Studies, 6(2-2):91-98 (In Malay).

Downloads

Published

31-12-2024

How to Cite

Sharifah Nurulhuda S Ab Latif, Saadiah Mohd, Sakinah Abdul Mokti, Siti Fazidatul Zahariah Mat Saleh, & Aida Hartini Nan. (2024). Filantropi Islam: Instrumen Wakaf Menurut Perspektif Ṣaḥīḥ al-Bukhārī: Islamic Philanthropy: The Instrument of Waqf According to the Perspective of Ṣahīh al-Bukhārī. Global Journal Al-Thaqafah, 14(2), 218–237. https://doi.org/10.7187/GJAT122024-15

Most read articles by the same author(s)